3 dingen die jij over je lichaam moet weten

Maar hoe herken ik onbalans in mijn lichaam? Lieke was wat ontdaan toen ik haar verteld had dat ze beter moet leren luisteren naar de signalen van haar lichaam.

Om hierachter te komen – vertelde ik haar, is het belangrijk dat je de kennis over de dosha’s begrijpt. Dit is het fundament van de Ayurvedische leer en ook de basis om jezelf beter te begrijpen.

Het concept van de drie dosha’s

Elk lichaam en geest wordt aangestuurd door drie krachten die in Ayurveda dosha’s genoemd worden. Het doel van deze dosha’s is om het lichaam en geest te onderhouden. Zonder deze drie dosha’s zou je lichaam niet bestaan.

Als deze krachten goed functioneren, zijn het lichaam en de geest in evenwicht.

Raken ze uit balans dan zorgen ze voor mentale en fysieke verstoring die tot ziekte kan leiden.

In deze blog vertel ik je in het kort welke mentale en fysieke functies worden aangestuurd door welke dosha en hoe een verstoring van deze dosha’s zich uit in je lichaam en geest.     

Als je deze kennis beheerst dan kun je verstoringen herkennen en actie ondernemen.

De functie en verstoring van vata dosha

Vata is de kracht van beweging. Dit betekent dat alles wat in je lichaam en geest met beweging te maken heeft zoals je gewrichten, peristaltiek, bloedsomloop, zenuwstelsel, voortplantingssysteem en ademhalingssysteem aangestuurd wordt door vata.

Wordt de functie van deze dosha verstoord, dan uit zich dit meestal in krakende gewrichten, een verstoorde opname van voedingsstoffen, verstopping, opgeblazen gevoel, concentratieproblemen, zorgen maken, voortdurend piekeren, koude handen en voeten en pijnlijke of onregelmatige menstruatie.

Deze dosha speelt ook een belangrijke rol in de Ayurvedische psychologie aangezien deze het zenuwstelsel aanstuurt en verstoring hiervan de oorzaak van de meeste mentale ziektes is.

De functie en verstoring van pitta dosha

Pitta is een kracht van transformatie en vertering. Het opname van de voedingsstoffen, het omzetten van de voedingstoffen in energie, het behouden van de juiste lichaamstemperatuur, een gezonde huid en ogen zijn de tekens van goed functioneerde pitta.

Deze dosha is echter niet alleen verantwoordelijk voor het verteren van onze voeding maar ook van onze herinneringen en indrukken.

De verstoorde pitta dosha kan zich uiten in maagzuur, aambeien, zweren, verschillende oogklachten, korst, acne en boosheid.

De functie en verstoring van kapha dosha

Kapha is een kracht van stabiliteit, structuur en smering. Slijmproductie, de smering van je gewrichten, de juiste opbouw van je spieren worden aangestuurd door kapha.

Kapha dosha stabiliseert vata en pitta.

De verstoorde kapha dosha kan zich uiten in het gevoel van zwaarmoedigheid en zwaarlijvigheid, verstopte holtes, zwaar gevoel in de buik, overgewicht, spataderen en gezwellen.

De factoren die de doshas uit balans brengen

Er zijn verschillende factoren die de doshas uit balans brengen.

Vata kan bijvoorbeeld uit balans raken door te veel beweging, onregelmatige maaltijden, stress of zorgen.

Pitta raakt uit balans door bijvoorbeeld overwerken, hitte of de voeding die zuurgraad in het lichaam verhoogt.

Kapha is het meest moeilijker om uit balans te raken en dat gebeurt bijvoorbeeld door gebrek aan beweging, zware voeding en vochtig weer.

(Meer lezen over hoe de balans verstoord wordt? Lees deze blog over Welke thee zal ik kiezen?)

Het herstel van de dosha’s

Onze lichamen en de dosha’s hebben vermogen om zichzelf te herstellen. Dit gebeurt elke dag, vaak onbewust door tegenovergestelde kwaliteiten in te zetten. In praktijk zit dit er ongeveer zo uit:

Ben je moe? Dan ga je slapen.

Heb je koud? Dan zoek je iets om jezelf mee op te warmen, zoals een trui.  

Heb je warm dan zoek je verkoeling.  

Instinctief weet je dus precies wat je lichaam nodig heeft om hersteld te worden. Als je aardig voor jezelf bent, dan luister je hiernaar. Het probleem ontstaat als je geen actie onderneemt. Dan raak je verder uit balans. En dat uit zich uiteindelijk in ziekte.  

Het doel van Ayurveda

Het doel van Ayurveda is om de dosha’s zo veel mogelijk in balans te houden zodat je de ontwikkeling van ziekte stop kunt zetten. Om dit te bereiken is het belangrijk om er achter te komen welke dosha problemen creëert (dus uit balans is) en vervolgens de oorzaak van de problemen weg te nemen.  

Voor Lieke was het helder. Zij begreep welke dosha’s verantwoordelijk zijn voor de verstoringen in het lichaam en geest. Maar wat voor Lieke nog duidelijker werd is dat elke dosha problemen kan creëren ongeacht welke ayurvedische type ze is.