3 factoren die het welzijn van vata verstoren

Ayurvedische geneeskunde onderscheid 140 ziektebeelden waarvan de meeste ervan, om exact te zijn 80, veroorzaakt zijn door een verstoring van de vata dosha. Deze dosha is onder andere verantwoordelijk voor het aansturen van je zenuwstelsel en raakt het snelst uit balans.

Het in evenwicht houden van deze dosha is dus voor iedereen erg belangrijk.

In deze blog deel ik alle factoren met je die het welzijn van deze dosha verstoren. Sta bij elke factor stil en kijk naar je leven vanuit dit perspectief. 

Voor je gemak heb ik ze vermeld in drie groepen:

1. Factoren wat betreft voeding en drank

2. Factoren wat betreft je levensstijl

3. Factoren van buitenaf

Factor 1 Voeding en drank

Vata is een dosha die van nature kwetsbaar, licht, droog en koud is. Dit betekent dat voeding met dezelfde kwaliteiten vata verstoord. Volgens Ayurveda verstoort hetzelfde hetzelfde en om in balans te blijven of komen dien je tegenovergestelde kwaliteiten toe te passen.

Wat voor soort voeding verstoort vata?

Moeilijk verteerbaar eten

Het maakt niet uit hoe gezond en biologisch je eten is, maar als je buik iets moeilijk te verteren vindt dan zal je dit moeten respecteren. Het type voeding dat voor een vata moeilijk te verteren is zijn bijvoorbeeld alle koolsoorten en bonen. Wil je dit per se eten? Zorg er dan voor dat je de juiste kruiden gebruikt om dit eten voor je lichaam makkelijk verteerbaar te maken.

Licht eten

Licht eten, zoals popcorn en sla, zijn een no go voor een vata. Vata is een lichte dosha van natuur en moet dus geaard worden om goed te kunnen functioneren. Licht eten zal haar alleen verstoren en bijvoorbeeld leiden tot concentratie problemen.

Droog eten

Droog brood, bonen, rauwkost. Alle voeding die niet vettig of olieachtig in structuur is, is vata verhogend.

Frisdrank

Frisdrank heeft veel gas in zich en vata is de dosha die van nature veel lucht heeft. Het maakt dus niet uit met wat voor soort frisdrank we te maken hebben. Zelfs van water met bubbels raakt vata uit balans. Dit geldt ook voor alle geraffineerde suikers.

Maaltijden overslaan

Ken je dit verhaal? Er is een extra vergadering ingelast op het werk en omdat iedereen zijn agenda’s vol zitten, wordt die spoedvergadering “eenmalig” tijdens de lunch ingelast. Of je bent net te laat wakker en je slaat je ontbijt over om alsnog op tijd ergens te zijn. De maaltijden zijn vaak slachtoffers in huidige tijden. Dat leidt tot onbalans.  Vasten, dus niet eten, verhoogt vata in elk geval.

Koud eten

Ook koud eten verhoogt vata. Denk aan de letterlijk koude producten zoals koude dranken, ijsjes en de voeding die rechtstreeks uit de koelkast gegeten wordt. Ook voeding die volgens Ayurveda een verkoelend effect op je lichaam heeft zoals komkommer of zuivel verhogen vata. 

Dit betekent echter niet dat een vata niet van een ijsje of komkommer kan genieten. Dat hangt af van het seizoen, je klachten en zelfs het tijdstip van de dag wanneer die geconsumeerd wordt. In de zomer, op het warmste moment van de dag is een ijsje prima.

Factor 2 Levensstijl

De factoren die onze gewoontes en gedrag betreffen hebben ook invloed op vata. 

Gebrek aan regelmaat

Er is niks wat vata zo goed balanceert als regelmaat en er is niks wat vata zo veel uit balans brengt als gebrek hieraan. 

Onregelmatig eten, slapen, opstaan, werken en zelfs onregelmatig ontspannen brengen veel onzekerheden en onrust. En dat leidt tot onbalans voor vata. 

Fysieke inspanning, reizen, snelheid en haasten

Fysieke inspanning zoals springen, dansen, hardlopen en zelfs een snelle en intensieve yoga stijl, hoe gezond het ook klinkt kan vata verstoren, als je ze te vaak uitoefent. 

Reizen, grote en kleine, naar ander land, naar je werk of naar de winkel, van de een naar de andere afspraak. Het maakt niet uit op welke manier je jezelf aan het verplaatsen bent, een ding is zeker, jij bent in de beweging en beweging verstoort vata. 

Hieronder valt ook haasten. Tientallen activiteiten die op tijd gedaan moeten worden, zoals snel douchen, snel eten, snel bellen, snel de trein halen, snel een e-mail beantwoorden. 

Overmatige mentale inspanning

Te veel praten gedurende lange tijd, studeren zonder pauze, overwerken, achter elkaar lezen zijn voorbeelden van overmatige mentale inspanning en het zintuigelijke misbruik die in het algemeen vata verhogend is.

Harde geluiden en lawaai

Vata is gerelateerd aan het zintuig gehoor. Alles wat binnen ons gehoor komt zal vata in of uit balans brengen. Harde geluiden, alarmen, fabriekslawaai of radiogepraat zullen de vata dosha verstoren.

Media

Te veel televisie kijken, uren achter elkaar gamen, op je telefoon scrollen, het zijn tegenwoordig activiteiten die we beschouwen als ontspanning. Niks is echter minder waar.

Vata’s zijn heel gevoelig en alles wat invloed op ze heeft moet je vervijfvoudigen.

Media en de prikkels die het veroorzaakt, zijn heel erg vata verhogend. Zelfs bij mensen die geen dominante vata in hun geest hebben.

Naast de prikkels, triggeren media nog iets anders bij vata en dat is het vergelijken met anderen. Hoe meer succesverhalen (of ze waar of niet waar zijn) hoe meer onzekerheid bij vata.

Besluiteloosheid

Zal ik gaan, of zal ik blijven? Zal ik het doen, of zal ik het niet doen? Zal ik het kopen, of zal ik het niet kopen? Hoe meer twijfels hoe hogere vata, hoe hogere vata hoe meer twijfels. Het is net een vicieuze cirkel die alleen verbroken kan worden door gewoon iets te kiezen en daar vrede mee te hebben.

Slaapproblemen

Gebrek aan slaap, korte nachten en een onregelmatige nachtrust zijn factoren die vata uit balans brengen. Tegenwoordig lijkt een goede nachtrust soms een ondergeschoven kindje, terwijl het zo belangrijk is en erg helpt om gezond te blijven.

Multitasken

Zich bezig houden met verschillende activiteiten tegelijkertijd, zoals met je moeder bellen en op je telefoon scrollen.  Ook dingen ad hoc doen horen hier bij. Kortom, je aandacht op hetzelfde moment verdelen over meerdere activiteiten verstoort vata.

Factor 3 Invloeden van buitenaf

De factoren die onze levensgebeurtenissen, onze leeftijd en het weer betreffen.

Gebrek aan veiligheidsgevoel

Of dit financiële problemen zijn of een tijdelijk contract maar ook onzekerheden met betrekking tot relatie en moeilijke thuissituaties brengen gebrek aan stabiliteit en dus gebrek aan veiligheidsgevoel.

Kantelpunten en trauma’s

Bijna elk keerpunt in je leven en alle schokkende gebeurtenissen verstoren vata enorm. Denk aan een scheiding van je ouders of van jezelf, verlies of overlijden van een familielid, mishandeling en pesten. Maar ook een verhuizing, nieuwe baan, de geboorte van een kind of een ongeluk meemaken.

Koud en winderig weer

Naarmate het buiten kouder en winderig wordt, neemt het gevoel van onrust en angst bij mensen toe. Vata is hier extra gevoelig voor en zal tijdens dit soort weer vaker last krijgen van onaangename emoties.

Leeftijd vijftig plus

Hoe ouder wij worden hoe meer vata in ieders leven toeneemt, volgens Ayurveda. Ayurveda deelt het leven op in drie fases. De eerste fase is een kapha tijd. De middelleeftijd is een pitta tijd en de ouderdom is de vata tijd, een tijd van zelfreflectie, verbondenheid maar ook een toename van aan vata gerelateerde klachten zoals droogheid, verstopping, verkalking, eenzaamheid en dementie.

Hoe verder

De wereld van vandaag verstoort vata het meest. Ongeacht welke dosha jij bent, als je vaak blootgesteld wordt aan de bovengenoemde factoren, kun je vroeger of later last van aan vata gerelateerde klachten krijgen. Is er iets wat je per direct kan veranderen om vata meer in balans te brengen? Soms kan al een aanpassing veel invloed hebben.

Denk je echter dat je hierbij begeleiding nodig hebt? Neem dan contact met mij op.

Wil je meer weten over de vata dosha? Lees dan mijn blog: Hoe herken je vata? 5 karakterkenmerken van een vata